11.4.11

Ο Βάρναλης, οι 2 Ελλάδες & το "κελάηδημα της τσίχλας"


"Τσίχλα την παρανομιάζανε στο χωριό την Αννούλα. Κι έζησε και πέθανε τσίχλα.
Ήτανε μιας μπουκιάς ανθρωπάκι. Αδύνατη, με ψιλά κανιά, δίχως βάρος, πετούμενη. Δεν περπατούσε — πήδαγε κ έτρεχε.

Αλλά για ποιο χωριό μιλάμε;

Για έν’ από κείνα τα βουνίσια, που σκαρφαλώνουνε στην πλαγιά του βουνού κι είναι όλα τα ίδια. Όμορφα, μα φτωχά και μίζερα κι αφημένα στην τύχη τους κι από θεούς κι ανθρώπους.

Μια ρεματιά στην κατηφοριά με τις κόκκινες ροδοδάφνες και μια γιδόστρατα, που φέρνει μες από το δάσος των πεύκων στην κορφή του βουνού. Τόσο απόμερο, ξεχασμένο χωριό, που σχεδόν είχε κι αυτό ξεχάσει τ’ όνομά του.

Δεν του χρειαζότανε, λες και του ’πεφτε βάρος.

Αλλ’ όσο τους λείπουνε των μικρών αφτών χωριών πολιτισμός, φροντίδα και χορτασιά, τόσο τους περισσεύ’ η ψυχή. Ψυχή του λαού.

Είμαστε στον τελεφταίο χρόνο της Κατοχής.

Το χωριό, που λέμε, βρισκότανε στα σύνορα των δυο Ελλάδων: της λεύτερης και της συνεργαζόμενης. Αλλά προς τα εδώ.

Ένα γερμανικό φυλάκιο προσπαθούσε με τους ναζήδες τους δικούς του και τους τσολιάδες τους «δικούς μας» να μποδίζει τη λευτεριά να κατέβει απ’ την κορφή του βουνού προς τα κάτου - στον κάμπο. Γιατί κει ψηλά στην κορφή του βουνού είχανε φωλιάσ’ οι αγωνιστές του έθνους κι ετοιμάζανε «καλά Χριστούγεννα» για τους εχθρούς.

Με την απελευθερωτικήν επιτροπή του χωριού είχανε συχνήν επαφή. Αλλά πώς; Μέσον της Τσίχλας. Ήτανε κόρη μιας φτωχιάς χηρευάμενης του χωριού, που ο άντρας της σκοτώθηκε στην Αλβανία. Οχτώ με δέκα χρονών η Τσίχλα. Μα γεμάτη φωνή, ξυπνάδα και μίσος εναντίον των εχθρών. Και σβέλτη και μπασμένη στη ζωή — σαν ώριμο πλάσμα — κι αδείλιαστη.

Καλός καιρός στα τέλη του Δεκέμβρη. Ήλιος και στέγνη — μα και κρύο τσουχτερό.

Η Τσίχλα μαζί μ’ άλλα παιδιά (τα σκολειά κλεισμένα!) βγαίναν έξω απ’ το χωριό σ’ ένα πλάτωμα προς το ρέμα και παίζανε μπροστά στα μάτια των Γερμανών και των τσολιάδων.

Παίζανε τόπι.

Η Τσίχλα, πάνου στο φούντωμα του παιχνιδιού, τίναζε το τόπι όσο μπορούσε μακρύτερα προς το ρέμα κι ύστερις έτρεχε, όσο μπορούσε πιότερο, να το φτάσει.

Το τόπι κυλούσε κάτου στη ρεματιά κι η Τσίχλα κυλούσε κι αυτή.

Όχι πολύ ψηλά, μέσα στο δάσος την περιμένανε κατά το μεσημέρι, κάθε μέρα δυο αντάρτες. Τους έδινε το μήνυμα γραμμένο ή στοματικά της Επιτροπής και ξαναγυρνούσε πίσου λαχανιασμένη (για να μην αργήσει) με το τόπι στα χέρια!

Αλλ’ αυτό το ταχτικό χάσιμο της Τσίχλας μέσα στο δάσος πονήρεψε τους «εχθρούς» ξένους και δικούς.

— Πρέπει να ιδούμε τι τρέχει, με τρόπο –γιατί το μωρό είναι πολύ πονηρό...


Αλλά δε χρειάστηκε τρόπος. Ο πρόεδρος του χωριού, δεξί χέρι των Ναζήδων, έκανε την τελευταία του υπηρεσία «προς την πατρίδα». Τους πληροφόρησε τι συμβαίνει.

Όταν την άλλη μέρα, παραμονή των Χριστουγέννων, η Τσίχλα ξανάκανε το «παιχνίδι» της, τρέξανε πίσω από το τόπι ναζήδες και «δικοί», σταματήσανε το τόπι τη σταματήσανε κι αυτήνε. Και την ψάξανε.

Βρήκανε χωμένο μέσα στα μαλλιά της ένα χαρτάκι.
— Έλα δω, πουλάκι μου, τη ρώτησε o πρόεδρος. Ποιος σου το ’δωσε τούτο;
— Μόνη μου το ’γραψα.
— Και τι ξέρεις εσύ από τέτοια πράματα;
— Όλοι μας ξέρουμε.
— Και τι άλλο «παιχνίδι» ξέρεις;
— Όλα. Και να τρέχω. Και να πηδώ. Και να τραγουδώ. Να σκαρφαλώνω στα δέντρα να καρπολογώ και να πιάνω πουλάκια στις φωλιές τους.
— Για σκαρφάλωσε σ’ αυτήνε την ελιά να σε ιδούμε; Η Τσίχλα βρέθηκε σ’ ένα λεπτό πάνω στο δέντρο.
— Ξέρεις, είπες, να τραγουδάς. Για πες μας κανένα «σκοπό» ν’ ακούσουμε; Ό,τι σου αρέσει.
Κι’ η Τσίχλα με λαγαρή παιδιάστικη φωνή κελάηδησε.
— «Μαύρ’ είν’ η νύχτα στα βουνά...» (Αυτό το τραγούδι ήτανε τότες το πιο συνηθισμένο τραγούδι των σκλαβωμένων Ελλήνων).

Μπαμ!, μπαμ!, μπαμ!...

Οι Γερμαναράδες κι οι τσολιάδες τη βάλανε στο σημάδι και τη σκοτώσανε σαν πουλί. Και το πουλί σωριάστηκε χάμου, μιας φούχτας σώμα κι απέραντη ψυχή. Η ψυχή όλης της Ελλάδας.

Περασμένα μεσάνυχτα, την ώρα που οι καμπάνες διαλαλούσανε τη γέννηση του «Σωτήρος», πέσανε ξαφνικά στο χωριό οι αντάρτες — και ναζήδες και «δικοί» κι ο πρόεδρος πλήρωσαν με τη ζωή τους το άναντρό τους έγκλημα.

Κ’ ύστερα;
Ύστερα από ένα χρόνο η «Ελευθερία» είχε κυνηγηθεί στεριάς και πελάου απ όλην την Ελλάδα. Αλλά κάθε Χριστούγεννα, μετά τα μεσάνυχτα, οι χαρούμενοι αντίλαλοι της καμπάνας δεν μπορούν να πνίξουνε το θλιβερό κελάηδημα της Τσίχλας και το κλάμα της Πατρίδας..."   Κώστας Βάρναλης





15 σχόλια:

  1. Φιλη μου Elva χαιρεται, ο ποιητης του αγωνα, ΒΑΡΝΑΛΗΣ.

    Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί

    σε ποιο νησί του Ωκεανού, σε ποιαν κορφήν ερημική;

    Ποτέ μη μάθεις να μιλάς και τ' άδικο φωνάξεις.

    Ξέρω πως θα 'χεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,

    που μες στα βράχια των κακών, ταχιά, θενά σπαράξεις...

    ...Κι αν κάποτε τα φρένα σου το Δίκιο, φως της αστραπής,

    κ' η Αλήθεια σου χτυπήσουνε, παιδί μου, τίποτα μην πεις.

    Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν.

    Δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή απ' την αλήθεια της σιωπής.

    Χίλιες φορές να γεννηθείς, χίλιες θα σε σταυρώσουν.
    Καλη σου εβδομαδα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δυστυχώς Elva μου, οι σημερινές τσιχλες συνεχίζουν να δέχονται τα πυρά των δοσίλογων! Από Ανέργους μέχρι πολιτικούς κρατούμενους.

    Πάντα εκπληκτικός ο Βάρναλης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Στο ρόλο της Τσίχλας, η δημοκρατία διεθνώς... Καλό σου βράδυ Ελβα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν είναι η δημοκρατία η τσίχλα, είναι η ψυχή του κάθε έθνους, αυτή που στον ελληνικό χώρο, τόσο πολύ θέλουμε να περιφρονούμε, ακριβώς σαν τον πρόεδρο του χωριού.

    Δεν είναι εκπληκτική η διαχρονικότητα της λογοτεχνίας, που τόσο περιφρονούν οι τραπεζίτες και οι οικονομολόγοι; (αυτοί που στήσανε την κρίση από τα τέλη της δεκαετίας του 70 και τώρα θέλουνε να κλείσουνε οι φιλοσοφικές και οι φιλολογικές σχολές σε όλη την Ευρώπη)
    Με την κρίση, επιστρέφουμε στα βιβλία, είτε το θέλουν είτε όχι. Κι αφού η αγορά καινούριων βιβλίων δεν ανήκει στα ρεαλιστικά εβδομαδιαία/μηνιαία έξοδα των πολλών, θα διαβαστούν ξανά παλιά βιβλία,σε ντόπιους συγγραφείς συνήθως. Αν επιστρέψουμε στην ποίηση, επιστρέφουμε σιγά σιγά και στην θέληση για αναγέννηση, χωρίς το άχρηστο, παράνομο χρέος, που επιβάλλει η διεθνής σκηνή. (γιατί πιστεύεις πως φωνάζε ο φούσκος ότι τα φάγαμε μαζί;για να νομιμοποιήσει τις παρανομίες του!)

    Και η τσίχλα δεν είναι μπαλόνι. Αν κάνεις μαζί της φούσκα και σπάσει, αναπλάθεται.Λίγο μάσημα και ξανά φοουου...
    Ξέρω πως ο Βάρναλης μιλούσε για το πτηνό τσίχλα αλλά δεν πειράζει...πειράζει;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Καλησπέρα σε όλους τους φίλους Καλησπέρα και σε σένα Elva.

    "Περασμένα μεσάνυχτα, την ώρα που οι καμπάνες διαλαλούσανε τη γέννηση του «Σωτήρος», πέσανε ξαφνικά στο χωριό οι αντάρτες — και ναζίδες και «δικοί» κι ο πρόεδρος πλήρωσαν με τη ζωή τους το άναντρό τους έγκλημα".

    Έτσι ξαφνικά γίνεται και οι "Ναζίδες" και οι "δικοί" πληρώνουν,ίσως αργούν, αλλά πληρώνουν.
    Το ζήτημα είναι να χαθούν όσο λιγότερες τσίχλες γίνεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Καλησπερα φιλε Δημητρη

    Μοναδικος ο ποιητης του αγωνα, Βαρναλης και μοναδικοι οι στιχοι του!

    Σ ευχαριστω!
    Καλο βραδυ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Φιλοι ΠΕΙΡΑΤΕΣ

    Δυστυχως ετσι ειναι οι μοιρα οσων αντιστεκονται και αγωνιζονται για τα αυτονοητα, ειτε αυτοι ειναι ανεργοι, ειτε πολιτικοι κρατούμενοι, ειτε φτωχοι μεταναστες, ειτε γυναικες, ειτε παιδια σε φτωχες χωρες οπου η ...θρησκεια εχει αντικαταστησει τη μορφωση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Φιλε Swell

    Μπορει και να το δει κανεις ετσι, αν θελει..
    Στη ποιηση οι συμβολισμοι ειναι ελευθεροι!

    Καλό βράδυ στο Νοτο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Καλως την thalassamov

    Πραγματι η λογοτεχνία, αντιθετα απο τις ..αξιες, εχει μια διαχρονικοτητα. Ισως να ειναι ενας απο τους λογους που απειλουνται οι...φιλοσοφικές και φιλολογικές σχολές σε όλη την Ευρώπη με κλεισμο!
    Φυσικα και επιστρεφουμε σε πολλες καλες συνηθειες ελλειψει χρηματων και βεβαια το να ξανακοιταμε καποια καλα βιβλια και συγγραφεις δεν ειναι λαθος.
    Θα ελεγα οτι μαλλον το απαιτουν οι καιροι και οι συνθηκες που ζουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καλησπέρα φιλη blackbedlam

    Οπως λες το θεμα ειναι πως θα μπορεσουμε να σωσουμε τις ...τσίχλες και να τιμωρησουμε οσους "Ναζιδες" ειναι εκει εξω και στηνουν ξωβεργες για να αιχμαλωτισουν την ...ελπιδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ανώνυμος11.4.11

    Βρε την καημενούλα την τσίχλα, ε; Πώς από κάτι τέτοια στενάχωρα βγαίνει κείμενο με νόημα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Η "τσίχλα" δεν μασούσε, μακάρι να υπήρχαν και σήμερα τέτοιες, αλλά έχουμε γεμίσει τσιχλόφουσκες(αρσενικές και θυληκές) που κολλάνε στην μπότα του κατακτητή μπάς και ξεκολήσουν κανένα ψίχουλο.

    www.poexania.wordpress.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καλημερα φιλε Αλεξανδρε Δ.

    Πραγματι ετσι ειναι, πισω απο απλα, και καθολου ..φανταχτερα κειμενα κρυβονται οι μεγαλυτερες αληθειες και αξιες της ζωης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Φιλε μου Poe

    Θαυμαζω οσες..'τσιχλες' βρισκουν το το θαρρος και αντιστεκονται! Ισως δεν ειναι πολλες και πολλοι, αλλα υπαρχουν εκει εξω, ειναι σιγουρο!

    It's just ''a matter of time'', που λεει και ενα τραγουδι! :)

    http://www.youtube.com/watch?v=VJQdTc-sFtw

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Άμα δεν μας φάει η Φουκουσίμα ως τότε...
    γάμησε τα, ότι μπορούμε κάνουμε για να αυτοκαταστραφούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

"Tα ...πολλά λόγια δεν ειναι...φτώχεια! (Οι νεοφιλελευθερες,... ''σοσιαλδημοκρατικές'' και ..φασιστικές πολιτικες, ομως;)