(Aποσπ. απο μια συνέντευξη με τον Δημήτρη Μυταρά, Καθηγητή της ΑΣΚΤ, Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών).
"...Εμείς ως Έλληνες έχουμε ένα πολιτισμό, αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, λέμε είμαστε περήφανοι για αυτόν τον πολιτισμό. Σήμερα θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τις μέρες μας; Δηλαδή να αισθανθούμε ότι υπάρχει κάτι που μπορούμε να αναδείξουμε ως Ελλάδα;
Αυτό που έγινε εδώ στην Ελλάδα πριν από 2000 χρόνια, δεν επαναλαμβάνεται. Όχι μόνο εδώ, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Δηλαδή ήταν μία κορυφή, η οποία είχε συνέχεια. Όλοι οι άλλοι πολιτισμοί που υπήρξανε, πάρτε ό,τι θέλετε και από τους Ανατολικούς πολιτισμούς και από τους Αιγυπτιακούς και από τους Ρωμαϊκούς κλπ., δεν έφτασαν σε αυτό το σημείο, δεν είχαν συνέχεια μέσα στο χρόνο.
Δηλαδή, τώρα βλέπετε ακόμα, μελετούν τους αρχαίους Έλληνες, πάνω σε αυτά που είπαν, σε αυτά που έκαναν. Δεν το βλέπω αυτό να γίνεται, για παράδειγμα, στην Ινδική θρησκεία και τέχνη, στην Αιγυπτιακή. Υπάρχει τίποτα; Δεν υπάρχει. Αν είχε μια συνέχεια μέσα στο δυτικό κόσμο τέτοια, ήταν ανεπανάληπτο αυτό που έγινε. Στηρίχτηκε όλος ο σημερινός πολιτισμός πάνω στην αρχαία Ελλάδα. Όλα τα είχαν πει. Είχαν ξεκινήσει ιατρική, είχαν ξεκινήσει την άποψη για την ατομική ενέργεια, είχαν ξεκινήσει τα πάντα. Είχαν κάνει τις καλύτερες τραγωδίες, τις καλύτερες κωμωδίες. Δεν έγιναν καλύτερες από τότε. Ε, για το Θεό δηλαδή. Αυτό το πράγμα δεν επαναλαμβάνεται. Είναι δηλαδή ματαιοδοξία να πιστεύουμε εμείς ότι εκπροσωπούμε τίποτα.
Ξέρετε μια μέρα είδα ένα χάρτη του 1500, 1600 μια υδρόγειο, τυχαία ονόματα, και έψαχνα να βρω στην Ελλάδα τι έλεγε, και δεν έγραφε Ελλάδα. Έγραφε Moreas και τίποτα άλλο. Δεν υπήρχε η Ελλάδα το 1500-1600. Ήταν τότε με τους Τούρκους κλπ. Επομένως η Ελλάδα μετά το 400-500 μ.Χ., δηλαδή μετά από τα ελληνιστικά χρόνια δεν υπάρχει Ελλάδα. Είναι μία επαρχία δευτερεύουσα, η οποία έμεινε μέχρι τώρα έτσι. Για αυτό έχουμε πάρα πολλά κατάλοιπα. …Σήμερα, δεν μπορούμε να πούμε ότι εκπροσωπούμε τίποτα σπουδαίο, αλλά μέσα στο σύνολο αρχίζουμε κάπως να φαινόμαστε λιγάκι. Σαν ένα κράτος που αρχίζει να υπάρχει. Αντικειμενικά τώρα, γιατί δεν μας υπολογίζουν, δυστυχώς, ούτε σαν τέχνη. Και εμείς έχουμε αυτό το προαιώνιο προπατορικό αμάρτημα, του ότι δεν κάνουμε τέχνη εμείς εδώ, δεν έχουμε πρωτογενείς αφορμές για να κάνουμε τέχνη και παίρνουμε συνέχεια από εδώ και από εκεί, απ' έξω.
Αν έχεις ταλέντο κάνεις κάτι, αν δεν έχεις κάνεις κάτι λιγότερο.Ας πούμε ο Γκύζης, άλλοι δεν ήταν πολύ μεγάλα ταλέντα; Ήταν. Βέβαια δεν έζησαν μέσα σε μια αναταραχή. Αλλά ήταν μεγάλα ταλέντα. Και τώρα υπάρχουν σπουδαίοι ζωγράφοι. Αλλά είμαστε μία και έξω. Το βλέπω. Έχω κάνει πολλές εκθέσεις στο εξωτερικό και βλέπω πως μας αντιμετωπίζουν. «Έχουμε άραγε κάνει κάτι εδώ; Για να δούμε». Και το χειρότερο είναι να τους παρουσιάζουμε αυτά που κάνουν αυτοί από δεύτερο χέρι. Αυτό είναι το χειρότερο από όλα. Από δεύτερο χέρι".
Oλη η συνεντευξη εδω
Tί κάνεις βρε Ελβα μου; Τώρα θα τον φάνε ο Αδωνις, ο Ζήσης και οι συν αυτοίς...
ΑπάντησηΔιαγραφήElva καλησπέρα. Ο δυτικός πολιτισμός είναι μια μετεξέλιξη του αρχαίου ελληνικού. Ίσως γι' αυτό έχει κολλήσει-φρακάρει σήμερα στα δικά του αδιέξοδα. Μακάρι να είχε και κάτι από τον πολιτισμό των Ινδών και των Κινέζων. Καλό θα του έκανε γιατί έχει πάρει το Απολλώνιο στοιχείο "μονόπαντα".
ΑπάντησηΔιαγραφήΕδώ στην Ελλάδα είμαστε μια μίξη που ασφαλώς δεν έχει καμία σχέση με την αρχαιότητα. Δεν με στεναχωρεί αυτό όπως εξήγησα παραπάνω. Αυτό που με στεναχωρεί είναι ότι δεν έχουμε κανένα καλό στοιχείο από πουθενά, ούτε από τους Ινδούς, ούτε από τους Κινέζους, ούτε από την αρχαιοελληνική παράδοση, ούτε από την ορθοδοξία.
Γιατί ακόμη και στα σκ**α μπορείς να βρεις κάτι καλό. Θα μπορούσαμε λοιπόν να έχουμε κληρονομήσει την αποφατικότητα της ορθοδοξίας, αντίθετα, οι νεοέλληνες έχουν πάρει το μπάχαλο και την παρακμή του "βυζαντινισμού".
Από την αρχαιότητα μας έμεινε ο Άδωνης και οι αρχαιολάτρες. Τα υψηλά νοήματα, η φιλοσοφία, το θέατρο κτλ χάθηκαν στην πορεία.
Ό,τι σχέση έχουν οι αρχαίοι Φαραώ με τη σημερινή Αίγυπτο των καμηλιέρηδων, άλλη τόση σχέση έχουν οι σημερινοί Έλληνες με π.χ. τον Επίκουρο ή τον Πρωταγόρα και τον Σοφοκλή.
Καλλιτέχνες όμως έχουμε, κυρίως μέχρι τα 70'ς περίπου, από εκεί και πέρα ξεραΐλα...
Swell
ΑπάντησηΔιαγραφήΛες να ανοιξα τον ασκο του ...Αδωνι με αυτη τη συνεντευξη; :))
Kαλησπρερα Greek Rider
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν υπαρχει αμφιβολια οτι ο δυτ. πολιτισμός είναι μια μετεξέλιξη του αρχαιοελληνικού και μαλιστα πολλοι αρχιζουν και αναρρωτιουνται για το που εφτασε τελικα αυτος ο πολιτισμος που πολυ λιγο τελικα κρατησε τα οποια θετικα στοιχεια του για να συμπεριλαβει επισης τασεις οπως τον ρατσισμο, τη σκλαβια, τον ιμπεριαλισμο την αποικιοκρατια,
τον σεξισμο, τις περιβαλλοντικες καταστροφες κλπ αρνητικα φαινομενα.
Ετσι φθασαμε στα αδιέξοδα που αναφερεις. Αν ομως ειχαμε συνδυασει τα οσα θετικα εχουν καποιοι αλλοι και δεν φορουσαμε παρωπιδες σε πολλα θεματαπ.χ θρησκεια, κλπ τοτε ισως θα μπορουσαμε να ειχαμε βρει καλυτερους τροπους αντιμετωπισης των κρισεων που για μενα ειναι και οικονομικες οπως επισης και πολιτιστικες.
Απο καλλιτεχνες υπαρχουν αρκετοι και καλοι.Καποιους αλλους, ομως, ισως θα επρεπε να τους..εξαγουμε!
Μονο στην Ελλαδα θα υποφερουμε; :))
Καλησπερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνω με οσα λεει ο καθηγητης και με οσα εγραψε πριν ο g.r.
Να πω μονο τουτο: πριν μερικα χρονια ετυχε να βρισκομαστε σε διπλανα δωματια με μια νορβηγιδα, στη Ναξο.
Μετα απο συζητησεις που καναμε εμεις και αυτη, γυριζει με ενα πολυ φυσικο υφος και μας ρωταει:
"Εκτος απο τον ηλιο και τη θαλασσα, εχετε τιποτα άλλο καλο σ' αυτη τη χωρα;"
Φυσικα και δεν ειχα κατι να της απαντησω.
Και ντραπηκα γι' αυτο.
Αντώνη, γιατί δεν τη ρώτησες τί παραπάνω έχουν οι Νορβηγοί εκτός από λεφτά και πετρέλαιο; ;)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚουμπάρα, άνοιξες τον ασκό του Άδωνι, όντως! Συμφωνώ με όσα λέει ο GR.
Το γεγονός ότι σήμερα παράγουμε μιας κάποιας κακής ή καλής ποιότητας αντίγραφα τέχνης το σκεφτόμουν πρόσφατα. Αναρωτήθηκα σχετικά με την τηλεόραση στην Ελλάδα και κατά πόσο ένας Αμερικάνος (ή ένα αμερικανάκι όπως συνηθίζουμε να λέμε...) θα νιώσει οικεία με το τηλεοπτικό πρόγραμμα της χώρας ερχόμενος από τις ΗΠΑ. Νομίζω πως θα νιώσει σαν το σπίτι του! Όλα μα όλα είναι μεταφορές από αμερικάνικα τηλεοπτικά κανάλια. Δημιουργικότητα μηδέν.
Δεν ξέρω βέβαια κατά πόσο το γεγονός της προσκόλλησης μας στην αρχαιότητα μας έχει βαλτώσει. Μήπως δηλαδή να θεωρήσουμε την αρχαιοελληνική τέχνη οδηγό και πηγή έμπνευσης και όχι κάτι το πομπώδες που πρέπει να παρατηρούμε χωρίς να αγγίζουμε;
(ωραίο θέμα)
Καλά τα λεει ό δάσκαλος,αλλα ακόμα καλύτερα τα τραγουδά ο Φάμελλος!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην καλησπέρα μου!
"Στην Ελλάδα δεν έχουμε πολιτισμό, γι αυτό άλλωστε και έχουμε Υπουργείο Πολιτισμού."
ΑπάντησηΔιαγραφήΜάνος Χατζιδάκις.
Από καλλιτεχνικής απόψεως δεν ξέρω γιατί είμαι άσχετος από ζωγραφική. Αλλά τον Μυταρά δεν τον πάω σαν άνθρωπο. Θυμάμαι μία συνέντευξη που είχε δώσει όταν έγινε ακαδημαϊκός το 2008. Το τι σαχλαμάρες έλεγε, δεν περιγράφεται!
Σαφώς και δεν παράγουμε πολιτισμό σήμερα. Κατά τη γνώμη όμως οι επιστήμες και οι τέχνες δεν είναι κάτι που το δημιουργεί ένας λαός και τέλος. Είναι μια σκάλα πάνω στην οποία ο κάθε λαός πατάει στο προηγούμενο σκαλί για να φτιάξει το επόμενο, οπότε αυτά περί συνέχειας στο χρόνο δεν τα πολυ καταλαβαίνω. Εντάξει, σίγουρα οι αρχαίοι Ελληνες έκαναν τα περισσότερα από όλους αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πριν και μετά από αυτούα δεν υπήρχε και δεν έγινε τίποτα .
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπερα αντωνη
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν ηταν μορφωμενη η Νορβηγιδα σιγουρα θα δε θα χρειαζοταν να σε ρωτησει...Ενα, δυο βασικα πραγματακια για την Ελλαδα θα επρεπε να τα ξερει, αλλα οπως οι περισσοτεροι τουριστες ηταν ισως και αυτη της φιλοσοφιας ''λιγο κρασι, λιγο θαλασσα, ''κλπ,κλπ :)
Ομως εσυ επρεπε να της πεις μεταξυ σοβαρου και αστειου οτι συν ολα τα αλλα εχουμε ΚΑΙ καλους πολιτικους, απο..παππο
προς παππο, που μας εφεραν σε αυτα τα χαλια...
Απο την αλλη ομως, μηπως η Νορβηγια παραγει κανενα..ανωτερο πολιτισμο που δεν τον εχουμε παρει ειδηση; Mεσα στον δυτικο καταναλωτισμο ζουν και αυτοι! Μη κοιτας που τωρα εχουν μια Α ευμαρεια λογω πετρελαιου.
Παλιοτερα ηταν οι ...φτωχοι συγγενεις στη Σκανδιναβια! ;))
Κουμπαρε μου ορθως μιλησες! ;)
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι εγω σκεφτόμουν αυτα που... παράγουμε (!) και βλεπω οτι ειναι ολο και λιγοτερα απ ο τι στο παρελθον. Οταν τα τηλεοπτικα πρόγραμματα της χώρας ειναι ολα ειτε απο τις ΗΠΑ, ειτε απο Αγγλια, φυσικα καποιοι ξενοι θα αισθανονται ...at home! Παντως για να παινεψουμε και το σπιτι μας, εδω, οι Σκανδιναβοι ειναι καλυτεροι στο να παραγουν φιλμς και σειρες για τη τηλεοραση που δεν ειναι καθολου κακες, ουτε χαμηλου επιπεδου σαν πολλες αμερικανικες..Κατι κινειται εδω και μαλιστα μερικες ντοπιες παραγωγες απο Δανια και Σουδια ειναι καλογυρισμενες και ετσι ενδιαφερθηκαν να τις αγορασουν και στην Αμερικη.
Σχετικα με το ενδοξο παρελθον μας πιστευω οτι θα πρεπει να ξεφυγουμε καποτε απο τη 'τυφλη' πατριδολατρεια και αφου παρουμε οποια καλα εχει να μας προσφερει να το δουμε σαν πηγή έμπνευσης και όχι σαν..ευαγγελιο, για να ξεκολλησουμε καποτε! ;))
Kαλησπέρα kariatιda
ΑπάντησηΔιαγραφήΩστε σου αρεσει και εσενα ο Φάμελλος; Νot too bad! :)
Γεια σου CsLaKoNaS
ΑπάντησηΔιαγραφήEιχε δικιο ο Χατζιδακις.
Απο τα λεγομενα του Μυταρα,ομως και στη συνεντευξη αυτη δεν πιστευω οτι μπορει να λεει..σαχλαμάρες! Αλλο, αν δεν συμφωνει κανεις μαζι του...
Καλησπερα φιλε Saq
ΑπάντησηΔιαγραφήO πολιτισμος στηριζεται στα εργα των προηγουμενων γενεων και αφομοιωνοντας τα παραγει νεα και ετσι συνεχιζει τη πορεια του μεσα στο χρονο. Φυσικα δεν λειπουν και οι επιρροες απο αλλους πολιτισμους
και το θεμα ειναι τι τελικα εμεινε απο ολα αυτα που πηραμε τοσους αιωνες απο την αρχαιοτητα; Τελικα κατα ποσο ειμαστε 'αξιοι συνεχιστες' του ελληνικου πολιτισμου, σημερα; Τι επιτελους παραγουμε σαν συνεχεια του ιστορικου μας παρελθοντος, το οποιο, βεβαια,δεν χανουν ευκαιρια να μας το υπενθυμιζουν, σε καθε εθνικη επετειο, ισως γιατι δεν εχουμε, πια, πολλα κοινα με αυτο;
Ο σημερινός Έλληνας είναι διάδοχος του αρχαίου πολιτισμού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην εικόνα του Έλληνα αλλοιώνει η τηλεοπτική Δημοκρατία και αθλιότητα.
Οποιος εκφράζει τέτοιες απόψεις έχει ολοκληρωτικά άγνοια του Ελληνικού λαού για τις αξίες του τη φιλοσοφία του τη γλώσσα του που κληρονόμησε από την αρχαιότητα .Ο κάθε Έλληνας έχει δίπλα του τα μνημεία και τα γραπτά κείμενα στη ζωντανή καθημερινότητα ,για πηγαίνετε στη Σύμη,στη Τσακωνιά και αλλού να ακούσετε ατόφιες αρχαίες Ελληνικές λέξεις.Να ακούσετε από αγράμματους αγρότες να σας μιλάνε για τα μνημεία που είναι δίπλα τους.Πηγαίνετε στο τολό στην Αρχαία Ασίνη να ρωτήσετε το ντόπιο πληθυσμό για τα χαλάσματα της αρχαίας πόλης.
Η μιζέρια η ητοπάθεια έχει καταλάβει μεγάλα τμήματα του Ελληνικού πληθυσμού.
Σε όλα τα σχολεία της επικράτειας διδάσκεται αυτός ο πολιτισμός οι μίζεροι θα πούνε όχι αποτελεσματικά πάντως διδάσκεται.Μπορεί ο Μυταράς να λέει σωστά ότι σήμερα δεν παράγουμε το πολιτισμό που μας αξίζει σε αυτό έχει δίκιο.Η Ελλάδα όμως στη νεότερη ιστορία έχει παράξει αξιόλογο πολιτισμό σε όλα τα επίπεδα.
Θα σταθώ στην παραδοχή του Μυταρά για το πώς αντιμετωπίζουν σήμερα τη σύγχρονη ελληνική τέχνη στο εξωτερικό...
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό που με πίκρα λέει "το χειρότερο είναι να τους παρουσιάζουμε αυτά που κάνουν αυτοί από δεύτερο χέρι. Αυτό είναι το χειρότερο από όλα. Από δεύτερο χέρι"...
α Κενταυρου
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιναι αληθεια οτι η εικονα ενος λαου αλλοιώνεται αρκετα απο τη τηλεοραση, αλλα απο την αλλη και ο καθε λαος εκλεγει αυτους που τον εκπροσωπουν και τον προβαλλουν παντου και μεσα απο τη τηλεοραση! Ετσι, εμεις σημερα στην Ελλαδα, χαρις στις ατυχεις πολιτικες μας επιλογες εχουμε 'καταφερει' να φαινομαστε και στο εσωτερικο και στο εξωτερικο υποδεεστεροι, ας πουμε και σε σχεση με το 'ιστορικο παρελθον' μας, αν και δεν μου πολυαρεσει ο ορος αυτος. Ενοχλει καποιους ο Μυταράς, οπως και αλλοι που παραδεχονται την αληθεια, ότι δλδ σήμερα δεν παράγουμε το πολιτισμό που μας αξίζει, ομως η στασιμοτητα σημερα σε πολλους τομεις, στην Ελλαδα, επιβεβαιωνει τη διαπιστωση αυτη.
Καλημερα Μαριανα
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό που με πίκρα λέει o Mυταρας το διαπιστωνουμε δυστυχως καθε φορα που κανουμε συγκρισεις, ειτε συνειδητα ειτε ασυνειδητα. Ειναι κριμα που εμπιστευτηκαμε ατομα που με τις πραξεις τους και τις επιλογες τους μας οδηγουν σ ενα ακομα Μεσαιωνα!
Αυτό που με εκνευρίζει είναι όταν ακούω κάποιους να κοκορεύονται για το ότι είναι Έλληνες επειδή η χώρα αυτή πριν 2000 χρόνια ήταν γαμάτη. Όντως ήταν. Αλλά η σχέση που έχει ο οποιοσδήποτε σημερινός Έλληνας, την έχει και ο οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος της Γης. Ο οποιοσδήποτε Κενυάτης, Αμερικάνος, Κινέζος, Μεξικάνος. Δηλαδή είναι ο εκατομμυριοστοαπόγονος εκείνων των ανθρώπων. Η Ελλάδα εκείνων των χρόνων δώρισε την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της σε ΟΛΗ την ανθρωπότητα και είναι τόσο ηλίθιο να την καπηλευόμαστε εμείς που ουδεμία σχέση έχουμε με εκείνους. Πέρα του ότι έτυχε και γεννηθήκαμε στο ίδιο γεωγραφικό σημείο.
ΑπάντησηΔιαγραφή612
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι παλι συμφωνουμε! ;)
Τι κριμα να εχω φιλους μακρια που συμφωνω μαζι τους τοσο πολυ! ;)