Το Hollywood και ο ..Χίτλερ!

Τόσο ο Αδόλφος Χίτλερ, οσο και ο υπουργός προπαγάνδας του, Joseph Goebbels, αγαπουσαν τις ταινιες. Πάνω απ 'όλα ταινίες του Hollywood. Κάθε βράδυ εβλεπε ο δικτάτορας της Γερμανίας, μια νέα ταινία στο ιδιωτικό σινεμά του. Μεταξύ των αγαπημένων του ηταν ο...Μίκυ Μάους , ο «χοντρος-λιγνος» (Laurel και Hardy)  και η Γκρέτα Γκάρμπο .

Η μηχανή της προπαγάνδας, ο Joseph Goebbels, προωθουσε ταινίες, όπως την αντι-δημοκρατική σάτιρα Gabriel Over the White House, παραγωγης Metrο -Goldwyn-Mayer, 1933 ( μια " απόδειξη ότι η Εθνικοσοσιαλιστικη αρχή ειχε διεισδύσει στις σκέψεις και τα συναισθήματα των πολιτών όλων των σύγχρονων εθνών, "σύμφωνα με ενα ενθουσιωδη κριτικο στην εφημερίδα του υπουργού,Der Angriff) , ή την αποικιοκρατική ταινία περιπέτειας The Lives of a Bengal Lancer, μια παραγωγή της Paramount από το 1935 με τον Gary Cooper στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η τελευταία βαθμολογήθηκε ως «χρήσιμη για την εθνική εκπαίδευση» και προβληθηκε σε κινηματογραφους για δεκάδες χιλιάδες νέους της Νεολαίας του Χίτλερ!

Οι μεγάλες εταιρείες του Hollywood , από την πλευρά τους, δεν αγαπουσαν τον Χίτλερ , αλλά ήταν έτοιμες να κανουν τα παντα για να συνεχίσουν να κερδιζουν χρηματα απο τη Γερμανία, την εποχη των Ναζί. Κυριως οι 3  μεγαλύτερες η MGM, η Paramount και η 20th Century Fox, οι οποίες εκαναν δουλειες με τη ναζιστική Γερμανία μέχρι το καλοκαίρι του 1940.  

Η ιστορία του Χόλιγουντ με τους Ναζί έχει γραφτεί νωρίτερα , αλλά με βάση την εξυγιασμενη αυτοεικόνα του κλάδου , ​​χρησιμοποιώντας τα αρχεία της δικης τους εταιρείας και τις σύγχρονες δημοσιευμένες πηγές. Πρόκειται για μια ιστορία στην οποια το Χόλιγουντ φαίνεται σαν ένα προπύργιο του αντιφασισμού.

Τώρα ομως που ο ερευνητής του Χάρβαρντ, Ben Urwand, έσκαψε βαθιά και στα γερμανικά αρχεία, ανεδειξε μια άλλη ιστορία. Στο βιβλίο του The Collaboration (Η συνεργασία) αποκάλυψε ένα μοτίβο συναίνεσης και συνεργασίας, το οποίο αρχίζει με την πρώτη παγκόσμια πολεμική ταινία της Universal, All Quiet on the Western Front, μόλις δύο χρόνια πριν ο Αδόλφος Χίτλερ να γινει καγκελάριος, τον Ιανουάριο του 1933.  

Κατά τη πρεμιέρα της ταινίας στο Βερολίνο, τον  Δεκέμβριο του 1930 ξεκινησε ο Joseph Goebbels τον λεγόμενο «Ταινιοπολεμο». Η αιθουσα ηταν γεμάτη με Ναζί , οι οποίοι φώναζαν συνθήματα μέχρι που  σταματησε η προβολη. Ο μελλοντικός υπουργός Προπαγάνδας έκανε μια ομιλία από το μπαλκόνι , οπότε οι σύντροφοί του πετουσαν «βρωμούσες» και αφηναν λευκά ποντίκια σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στο ειρηνιστικο μήνυμα της ταινίας. Η ταινία αποσύρθηκε και απαγορευτηκε αργοτερα απο τη γερμανικη λογοκρισια ( η οποια την ειχε εγκρινει παλιοτερα) .

Αλλά αυτό ήταν μόνο η αρχή της ιστορίας. Ανήσυχοι για να μην χάσουν τα γερμανικα έσοδα η Universal συμφώνησε να κάνει μεγάλες περικοπες στα κλιπς της ταινίας, μετά από οδηγίες από το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών. Και το πιο σημαντικό, αυτά τα βίντεο , θα επρεπει να γίνουν σε όλα τα αντίγραφα της ταινίας σε όλο τον κόσμο , συμπεριλαμβανομένων και ΗΠΑ!

Η προσέγγιση αυτή, στη συνέχεια, επισημοποιήθηκε περισσότερο, ή λιγότερο. Από το 1933 οι Γερμανοί εγκατεστησαν ενα ειδικό Συμβουλιο ταινιων στο Λος Άντζελες, υπο τον ναζί Georg Gyssling. Έγινε κάτι σαν κέντρο ενός δικτύου - που αποτελουνταν από τα μεγάλα κινηματογραφικά στούντιος, την ισχυρή εμπορική τους οργάνωση ”Hays Office”, το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών και τους Αμερικανους αξιωματούχους της κυβέρνησης- που τακτικά διαπραγματευονταν για πιθανως «ακαταλληλες» ταινίες για τη Γερμανια.  

Μαζί εξασφαλιζαν ότι οι «αντι-γερμανικες" σκηνές είχαν λογοκριθεί και ότι οι πρώτες απόπειρες για αντι-ναζιστικες ταινίες εξαφανιζονταν πριν καλα καλα η κάμερα αρχισει να ...λειτουργει! Ένα άλλο αποτέλεσμα της συνεργασίας αυτής ήταν ότι οι Εβραίοι χαρακτήρες σχεδόν ειχαν εξαφανιστεί από τον αμερικανικό κινηματογράφο για πολύ καιρό, παρά το γεγονός ότι η πλειοψηφία των ηγετων του εργοστασίου ονειρων ήταν άνδρες ...εβραϊκής καταγωγής! 

Άλλο ένα σημείο ήταν το πώς οι εταιρείες ταινιων χρησιμοποιησαν τα έσοδά τους από τη γερμανική αγορά . Οι περιορισμοί σχετικά με την εξαγωγή κερδών από τη Γερμανία έκανε απαραιτητες τις δημιουργικές λύσεις. Η Paramount και η Fox επένδυσαν τα χρήματά τους στην παραγωγή επικαίρων (το ισοδύναμο των τηλεοπτικών ειδήσεων) στη Γερμανία . Αυτα θα μπορούσαν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν τόσο εντός όσο και εκτός του κρατους. Δεδομένης της κατάστασης εργασίας στη χώρα έγιναν οι ταινίες αυτές αναγκαστικά ένα μέρος της ναζιστικής προπαγάνδας.  

Εκεινη που το παρακανε ηταν ισως η MGM. Τον Δεκέμβριο του 1938, ένα μήνα μετά την Νύχτα των Κρυστάλλων, βοηθήθηκε από εναν Αμερικανο εμπορικό ακόλουθο να βρεθει ένας καλός τρόπος για να απελευθερώσουν τα χρήματά τους. Τα δάνεισαν σε εταιρείες κλάδου γερμανικων όπλων σε αντάλλαγμα για ομόλογα, τα οποία θα μπορούσαν στη συνέχεια να πωλούνται στο εξωτερικό . 

Το βιβλίο του Ben Urwand έχει αρκετες φορές αντιμετωπίσει έντονες κριτικές από τους νεοφιλελεύθερους, ειδικά για τους συνειρμους που προκαλει η χρήση του ορου «συνεργάτη» . Ήταν «απλά και μόνο business», λένε. Σ αυτό μπορεί να απαντήσει εν μέρει κανεις όπως ο Ben Urwand επισημαίνοντας ότι το Hollywood δεν παράγει οτιδηποτε αγαθά για όλους, αλλά «ιδέες και κουλτουρα». Αλλά μπορεί κανείς να πει ότι ακριβως ετσι λειτουργουν οι «επιχείρησεις», ακόμη και σήμερα.

Σήμερα ανταγωνίζονται οι εταιρείες του Hollywood η μια την αλλη, στο να παραγουν κολακευτικες εικόνες της Κίνας, ωστε να πάρουν μεριδιο από τη τεράστια αγορά της χώρας. Στο μεταξύ , διαβάζουμε πως η νέα ταινία του αναγνωρισμένου στην Δυση Κινέζου σκηνοθέτη, Jia Zhangke, «A Touch of Sin», αποθαρρύνεται από τις κινεζικες αρχές , λόγω της κριτικης ματιας του, για το «πίσω μέρος της βιτρινας» του Κινεζικου οικονομικού "θαύματος".

Daniel Lindvall (Mτφ. απο Αrbetaren)